жергілікті жердің тактикалық қасиеті

(Тактические свойства местности)

ұрысты ұйымдастыруға және жүргізуге, ұрыста әскери техниканы қолдануға, бақылау жағдайына, атыс жүргізуге, бағдарлауға, бүркенішке, сондай-ақ өтімділікке жергілікті жердің ықпалын анықтайтын қасиеттер. Ж.ж.т.қ-н бағалау кезінде алдымен бедерлер мен жергілікті жер заттарының оны шолуға қаншалықты қолайлылығын немесе қаншалықты шектейтінін анықтайды. Осыған байланысты жергілікті жер ашық, жартылай жабық және жабық болып бөлінеді. Ашық жерде табиғи бүркеніштер болмағандықтан, басшылық тұрған биіктіктерден оның барлық ауданының 75%-нан астамын көруге мүмкіндік береді, бұл ұрыс алаңын бақылауда жақсы жағдай тудырады. Сонымен қатар ашық жер бүркеніш жасауды, тасалануды және ядролық қару мен басқа күрес құралдарының зиянды әсерлерінен жасырынуды қиындатады. Қарсыластың іс-қимылын жақсы бақылауды қамтамасыз ететіндіктен және оны барлық қару түрлерінен жақсы жою мүмкіндігін беретіндіктен, мұндай жердің қорғаныс шебінің алдында болғаны ыңғайлы. Барлық алаңның 50%-на дейінгі бөлігі анық көрінетін жергілікті жер жартылай жабық деп аталады. Жабық жергілікті жер барлық алаңның 25%-на дейінгі бөлігін байқауға мүмкіндік береді, сондықтан бүркеніш жасауға және қарсыластың атысынан тасалануға жақсы жағдай жасайды, алайда ұрыс кезінде бөлімшелерді басқаруды, ұрыс алаңында бағдарлануды және үйлесімді іс-қимыл жасауды қиындатады. Жергілікті жердің қозғалысты қиындататын бөгеттермен (өзендер, батпақтар, т.б.) қимыл дәрежесіне байланысты ойлы-қырлы, тегіс жер болып бөлінеді. Ойлы-қырлы жерде қозғалысты қиындататын бөгеттер барлық алаңның 20%-ын құрайды. Егер осындай бөгеттер алаңның 30%-дан астамын құраса, ол жер күрт ойлы-қырлы деп аталады. Ойлы-қырлы жерлер қарсыластың алғы шебіне жасырын жақындауға, торуыл ұйымдастыруға қолайлы жағдайлар жасайды, ал сайлар, топырақ үйінділері оның қорғаныштық қасиетін жоғарылатады. Сонымен қатар ойлы-қырлы жер өз әскерлерінің, әсіресе, әскери техника мен көліктің қозғалысын қиындатады және байқалмайтын өңірлер мол болады. Алаңның 10%-на жуығы бөгеттерден тұрса, ондай жер ойы-қыры аз жер деп аталады. Егер бөгеттер болмаса немесе олар 10%-дан аз болса, ондай жергілікті жер тегіс жер деп аталады.